هوش اجتماعی چیست؟

در مباحث علوم رفتاری بحث در باره هوش هیجانی بسیار مطرح است و روانشناسان مختلف تعریف‌های زیبایی ارائه کرده اند.

دانیل گلمن یکی از روانشناسان برجسته تعریف زیر را مطرح کرده است بنا به این تعریف هوش هیجانی مهارت و توانایی تشخیص، درک و مدیریت احساسات خود و دیگران است.
یعنی فرد قادر باشد احساسات خود را به خوبی بشناسد و همچنین قادر باشد احساسات افرادی را که با آن‌ها در ارتباط هست را تشخیص داده مناسب‌ترین روابط صحیح بدون اسیب و خطر را برقرار کند.
این که انسان توانایی مقابله با شرایط هیجانی را داشته باشد و در مواقع مختلف بتواند با هیجانات مختلفی مانند اضطراب و استرس‌های روزمره مقابله کرده و از روش مناسب آن را مدیریت کند در واقع این فرد دارای هوش هیجانی بالایی است.
بعضی از افراد در موقعیت‌هایی قادر نیستند هیجانات خود را مدیریت کنند در نتیجه ممکن است تصمیمات نادرستی بگیرند ودر لحظه و به صورت آنی شرایط را به ضرر خود بهم ریخته و شاید حتی رفتاری انجام بدهند که جای بازگشتی هم نماند.
مثلا رئیس با کارمند خود بر خورد لفظی کرده و کارمند قبل از هر کاری استعفای خود را نوشته و تهدید به قطع همکاری می‌کند و حتی صدای خود را بالا برده شرایط را به ضرر خودش متشنج کرده محیط کار را ترک می‌کند روز بعد که ارام می‌شود دیگر نمی‌تواند به سر کار برگردد، چون تمام پل‌ها را تخریب کرده و جایی برای بازگشت باقی نگذاشته است.
از نظر گلمن هوش هیجانی دارای پنج ویژگی می‌باشد
_ همدلی
_ مهارت اجتماعی
_ مدیریت عواطف
_ خود اگاهی
_ خود انگیختگی

در واقع انتظار می‌رود فردی که از هوش هیجانی بالایی برخوردار باشد بتواند با دیگران بهتر همدلی کرده و از درک عاطفی بالایی برخوردار باشد معمولا افرادی که همدلی بهتری انجام می‌دهند از مهارت اجتماعی مناسبی نیز برخوردار هستند و در روابط اجتماعی موثر ظاهر شده و دوستان بسیاری در اطراف خود دارند در واقع دیگران هم آن‌ها را بیشتر می‌پذیرند و جایگاه ویژه‌ای در قلب و روح دیگران پیدا می‌کنند و همچنین از احترام خاصی برخوردار می‌شوند.
کسانی که مهارت خود مدیریتی را می‌دانند قادر هستند در شرایط مختلف نسبت به حالات خود اشراف داشته و در مواجهه با چالش‌های زندگی عملکرد بهتری از خود نشان دهند که این نیز بیشتر متوجه هوش هیجانی بالای افراد است،زیرا می‌تواند در ارتباطات انسانی رفتار‌های مناسب داشته باشند، عواطف خود را مدیریت کرده و به اشکال مناسب بروز بدهند در نتیجه از قابلیت‌های تطبیق بیشتر بهره مند می‌شوند لازم به ذکر است که انطباق اصل مهمی در سازگاری افراد در روابط اجتماعی بشمار می‌آید.
همانطور که در مباحث علوم رفتاری مطرح شده افرادی که از هوش هیجانی مناسب برخوردار هستند در موقعیت‌ها واکنش‌های سازنده‌ای نشان می‌دهند و چالش‌های کمتری هم دارند.
یکی دیگر از ارکان هوش هیجانی خود اگاهی است کسانی که نسبت به خود دارای خود اگاهی هستند تصمیمات بهتری می‌گیرند، زیرا از ضعف و قوت خود اطلاع دارند انتخاب‌های شایسته تری دارند و معمولا خروجی بهتری را هم تجربه می‌کنند.
انگیزه به معنای نیرو و قدرتی که می‌تواند ما را وادار به انجام کار‌هایی حتی سخت ترغیب کند
افرادی که هوش هیجانی مناسبی دارند دارای خود انگیختگی هستند در واقع برای انجام کار‌های سخت نیازی به تشویق و پاداش‌های بیرونی ندارند و فعالانه در صحنه تلاش حاضر هستند و به صورت خود جوش کار‌های خود را برنامه ریزی کرده انجام می‌دهند و در مسیر زندگی از عملکرد خود راضی و خشنود هستند و لذت هم می‌برند؛ بنابراین هوش هیجانی را دست کم نگیریم به آن بها بدهیم و تا می‌توانیم در جهت یادگیری آن تلاش کنیم، زیرا یک ویژگی کاملا اکتسابی است که در محیط شکل می‌گیرد و قابل پرورش دادن نیز هست.

راهکار‌های زیر را به کار بگیرید و هوش هیجانی خود را تقویت کنید
_ با خالق هستی ارتباط برقرار کنید
_ اطرافیان خود را دوست داشته باشید
_ از نقد کردن پرهیز کنید.
_ ویژگی‌های خوب آدم‌های دیگر را الگو کنید
_ در لحظه زندگی کنید.
_ از مرور خاطرات ناخوشایند پرهیز کنید
_ زندگی را فرصتی محدود ببینید و به درستی ار آن لذت ببرید
_ با طبیعت ارتباط برقرار کنید
_ یک گیاه در منزل پرورش دهید
_ دوستان قدیمی را پیدا کنید با آن‌ها ملاقات کنید
_ از حضور در جمع استقبال کنید
_ مطالعه کنید
_ از افراد دارای هوش هیجانی بالا الگو برداری کنید
_ یک فعالیت هیجانی انجام بدهید مثلا استخر بروید
_ روی ضعف و قوت خود کار کنید
_ از بهانه جویی به شدت پرهیز کنید
_ از حداقل‌ها لذت ببرید
_ شادی را در برنامه زندگی خود داشته باشید
_ لباس رنگی بپوشید
_ به ظاهر خود توجه کنید
_ با صدای رسا و محکم صحبت کنید
_ از ضعف‌های خود با دیگران صحبت نکنید
_ به خودتان احترام بگذارید

موفق باشید
فرنگیس نجارزاده کارشناس ارشد روانشناسی