
افتخار هم صحبتی با استاد محترم خوشنویسی را داشتیم که توجه شما را به بخشی از این مصاحبه جلب مینماییم
لطفاً خودتان را معرفی بفرمایید:
نیلوفر حسینزاده هستم مدرس خوشنویسی، فارغ التحصیل از انجمن خوشنویسان ایران. افتخار شاگردی در محضر اساتید بزرگ را داشته و حدود ۳۵ سال سابقه تدریس خط با مداد
(خط تحریری) و با قلم نی (خط نستعلیق و شکسته نستعلیق) را دارم و به لطف و یاری خداوند تا به امروز بالای ۳۰۰۰ هنرجو تربیت کردهام و به انجمن خوشنویسان معرفی کردهام که همگی موفق، به اخذ مدرک خوشنویسی شدهاند و پس از گذران دوره کارورزی و مربیگری نزد خودم تعدادی از علاقمندان به آموزش در موسسات و مدارس مشغول به کار و فعالیت هستند؛ و مهمتر از بحث آموزش و تدریس حال خوب و آرامش عزیزانم در کلاس است؛ که از این بابت همیشه ازخداوند ممنونم و گاهی احساس میکنم خمس چیزهایی که آموختهام را پرداخت کردم.
چه انگیزهای باعث ورود شما به این هنر شده است؟
از کودکی عاشق نوشتن بودم. هر جا خط زیبا میدیدم شروع به الگوبرداری میکردم. تکالیف مدرسه را با چنان شوق و دقت و نظمی مینوشتم که از معلم پایه اول تا دوران دبیرستان
این نکته را به یاد دارم. همیشه دفترهایم را در کلاس به سایر دانش آموزان نشان میدادند و تحسین میکردند.
بین دوست و فامیل و آشنا به خوش خطی معروف بودم به طوری که به یاد دارم، پشت نویسی کارتهای عروسی و اسناد مهم را به من میسپردند.
سالها گذشت. در سفری به همراه خانواده در شهر قزوین توقفی داشتیم دریک پاساژ به یکباره مغازهای بسیار کوچک که در پشت ویترین شیشهای اش سنگهای رنگی ریخته بود تعدادی برگه که با خط بسیار زیبا خطاطی شده بود توجهم را به خود جلب کرد؛ نمیدانم چقدر پشت آن ویترین ایستادم و به آن همه زیبایی خیره شدم. آقایی با مو و محاسن بلند سپید بیرون آمد و گفت: معلوم است خیلی به خط علاقمندید. من هم از آنجا که به خوش خطی معروف بودم با اعتماد به نفس کامل گفتم بله و خطم خیلی خوب است. گفت پس بفرمایید داخل و قلم و مرکب را در اختیارم گذاشتند و گفتند یک جمله به یادگار برای ما بنویسید وآن جمله این بود:
هر که آموزد ادب گردد ادیب
قلم به دست گرفتم و شروع به نوشتن کردم و با خودم گفتم چه جملهی سادهای.
اما به خودم آمدم و دیدم کل برگه رانوشتهام و دقیقاً انگار دانش آموز کلاس اول ابتدایی نوشته است باورم نمیشد و تازه فهمیدم خط تحریری با خط نستعلیق با قلم نی چقدر متفاوت است.
هرگز لبخند و نگاه پرمعنای استاد عزیز جناب آقای محمد حسن زلفی را از یاد نمیبرم. نگاهی که گویای این جمله بود دختر جان باید سالها ریاضت و مشق و معرفت بیاموزی گفتوگو و تشویقهای ایشان باعث شد که هفتهای دو بار از تهران به قزوین با وجود بچه کوچک، دختر یک سالهام برای آموختن خط و خوشنویسی ومعرفت و خودشناسی، خدمت ایشان میرفتم که زحمات و نوع تفکر و حال و هوای عرفانی ایشان تاثیر بسزایی در زندگیم داشت.
بنده همیشه دست بوس و قدردان ایشان هستم و بعدها هم خدمت اساتید بزرگ، چون استاد غلام حسین امیرخانی و استاد امیر احمد فلسفی و سرکار خانم الهه خاتمی، استاد محمد حیدری و دیگر اساتید انجمن خوشنویسان شاگردی کردم و همواره خودم را هنرجو و شاگردآنها میدانم.
داشتن خط زیبا موروثی یا اکتسابی است؟
راستش شاید قدرت دست و علاقمندی و روحیه هنری داشتن تا حدودی ارثی باشد، چون خانواده مادری بنده همگی از گذشته دارای خطی زیبا بودند و شاید تم هنری داشتن هم کمی ارثی باشد مثلاً پسرخاله بنده آقای محمدرضا مهدی زاده:شاعر و نویسنده سطرهای ادبی بسیار زیبا، سردبیر مجله روزهای زندگی و گوینده رادیو پیام هستند.
خواهرم خانم زهرا حسینزاده استاد طراحی و نقاشی و مبانی هنرهای تجسمی، تاریخ هنر ایران و جهان هستند و چند نفر از خانواده پدری هم آموزشگاه نقاشی دارند و درشبکههای صدا و سیما آموزش میدهند.
تنها خوشنویس خانواده که به طور تخصصی این فن و عشق را دنبال کرد بنده بودم و این سعادت نصیبم گشت.
اما مردم امروزه دریافتندکه خط هم آموختنی وهم یاد گرفتنی است علی الخصوص اگر به موقع باشد در ذهن نهادینه خواهد شد؛ و هنر جو با این سبک نوشتن رشد خواهد کرد. به شرط انکه عجله نکنند و با تمرین این خط و آموزش را حفظ کنند.
در آموزشگاه چلیپا برای چه رده سنی و چه جنسیتی آموزش ارائه میشود؟
کلیه آموزشهایی که ارائه میشود جهت بانوان محترم وعلی الخصوص دانش آموزان عزیز وآقایان بزرگوار میباشد بهترین سن برای دانش آموزان:کلاس اول ابتدایی را تمام کرده باشند یعنی حروف الفبا توسط معلم آموزش داده شود و از پایهی دوم ابتدایی زیبانویسی، کرسی بندی، حسن و همجواری را بیاموزند.
این دسته از عزیزان در بزرگسالی خط دیگری به جز نستعلیق به یاد نخواهند داشت.
آموزشگاه خوشنویسی چلیپا دارای مجوز از وزارت و فرهنگ ارشاد اسلامی میباشد و تدریس به صورت خصوصی انجام میگیرد.
در هر ساعت ۳ الی۴ هنرجو در کلاس پذیرفته میشوند.
نکته:
درس کلیه هنر جویان شبیه دیگری نیست و تک تک تدریس میشوند و حرکت دست هنرجو
توسط استاد دیده میشود و هنرجو باید حرکت دست استادش را ببیند.
بزرگترین امتیاز آموزشگاه:
یکی از بزرگترین امتیازات آموزش در آموزشگاه هماهنگی هنر جو با مربی برای جابجایی کلاسها خوهد بود، کنسل و باغیبت هنر جو باعث سوخت شدن کلاس نخواهد شد ودراولین هماهنگی کلاس جبرانی برگزار خواهد شد.
روز و ساعت کلاسها با خود هنر آموزهماهنگ میشود. در این سالهای اخیر با توجه به شرایط اقتصادی عموم مردم معمولاً آقایان بزرگوار، آموزش خوشنویسی کمتر در اولویتشان قرار دارد و تقریباً تمام هنرجوهای آموزشگاه چلیپا را بانوان محترم و دانش آموزان عزیز تشکیل دادهاند.
نحوه آموزش شما به چه صورت میباشد؟
تجربه سالها خوشنویسی و مشق و تحقیق و بررسی تک تک حروف الفبا و کلیه قوانین خوشنویسی را در یک جزوه ۹۱ صفحهای تدوین کردهام که البته بارها از بنده خواستند که این جزوه را به صورت کتاب ارائه کنم ولی نگاه بنده این بودکه تنها عزیزانی که هنر آموز این اموزشگاه هستند و خوشنویسی میآموزند این پکیج را به یادگار داشته باشند.
این جزوه شامل چه مواردی میباشد؟
این جزوه آموزش بر پایه حروف الفبا میباشد.
در ابتدا جای حروف روی خط زمینه یا زیر خط زمینه مشخص میشود، سپس اتصالات ساده و بعد کاف گرد و سپس مبحث بسیار مهم قوسها ارائه میشود.
آموزش دندانه قبل از چه حروفی تبدیل به قوس میشود یا «ف، وق» چگونه نوشته میشود.
سر اتصالات میم و دندانه شاخص بحث دیگری از این جزوه میباشد.
البته لازم به ذکر است که:
تمامی این قواعد باید در مدارس آموزش داده شود.
جلسه آخر: پایان تدریس جزوه مبحث بسیار مهم و قواعد زیبای کشیده نویسی برگزار میشود.
نکته:
چنانچه ۹۰ درصد مردم حتی معلمین مدارس از کشیدههای نادرست وزیبا استفاده میکنند.
رونویسی:
هنرجو پس از گذراندن این آموزشها میتواند متنهای ادبی زیبا با علم و آگاهی بنویسد و ادعا داشته باشد که رونویسی نکرده. رونویسی محض از روی سرمشق بدون داشتن علم و آگاهی از هندسه خط بیفایده و فقط الگوبرداری است.
بهترین راه:
حضور استادان خط و خوش نویسی در مدارس جهت آموزش میتواند مشکل خط و قواعد خوش نویسی را برای همیشه حل کند.
اکثر دانش آموزانی که به اموزشگاه مراجعه میکنند گاها خوش خط هستند ولی قواعد خط را نمیدانند.
آموزش خوشنویسی دارای چه مراحلی است؟
خط خودکاری:
پس از دیدن آموزش جزوه و تمرین و مشق و اصول قواعد شامل سه مرحله آزمون است که البته تمامی هنرآموزان باید در انجمن خوشنویسان آزمون بدهد.
مرحله اول تحریری ۱: گاهاً یک سطر شعر یا یک متن کوتاه یکی، دو خطی است.
مرحله دوم تحریری ۲: هنرجو نسبت به مرحله قبل باید زیباتر و منسجمتر بنویسد. گاهاً شامل دو سطر شعر (یک بیت) یا چند سطر متن کوتاه است
مرحله آخر تحریری ۳: شامل چندین سطر و یک متن بلند است و حتی گاهی در انتهای سطر یک یا دو بیت شعر که در این مرحله خط باید کاملاً قوی و استادانه نوشته شود که در صورت قبولی هنرجو فارغ التحصیل میشود و از انجمن خوشنویسان بابت هر مرحله مدرک دریافت خواهد کرد.
خط نستعلیق با قلم نی
شامل ۹ مرحله آزمون میباشد
مرحله اول دوره مقدماتی: که شامل یک سطر شعر میشود و همین که جای حروف را بشناسد و تا حدودی شکیل بنویسد قابل قبول میباشد.
مرحله دوم دوره متوسط: شامل یک سطر است که هنرجو نسبت به مرحله قبلی باید زیباتر بنویسد و البته در هر دو آزمون هنرجو باید از یک یا دو کشیده مناسب استفاده میکند.
مرحله سوم آزمون دوره خوش:. شامل یک بیت یا دو سطر زیر هم میباشد
(نه روبه روی هم) که هنرجو باید با دو دانگ قلم بنویسد و سطرها کاملاً در وسط کادر کاغذ و همچنان کاملاً زیر هم و در هر سطر ۱ یا ۲ و حتی بنا به ضرورت و کوتاه بودن سطر سه کشیده هم میتواند ارائه کند (البته با قلم مشقی) دوتا دو و نیم دانگ حدوداً ۴ میلیمتر است مینویسند. دو سطرهمان یک بیت را با قلم کتابت یعنی قلمی که اندازه یک میلیمتر است
(دقیقاً اندازه نوک چوب کبریت) مجدداً خطاطی خواهند کرد.
مرحله سوم آزمون دوره عالی:
شامل سه مرحله آزمون است: ۱ چلیپا ۲ کتابت ۳ خط دوم
چلیپا: شامل ۴ سطر به صورت مورب است که نحوه خط کشی و قواعد کامل آن در کلاس تدریس میشود.
کتابت: شامل چندین سطر بلند است که با همان قلم تا یک میلیمتر نوشته میشود که به کرات در کلاس در مورد ساخت مرکب و میزان غلظت و رقیق بودن آن برای هر دانگ قلم آموزش داده میشود.
خط دوم: در این مرحله هنرجو به جز خط نستعلیق باید یک خط دیگری بنا به سلیقه و علاقه خود انتخاب کند که شامل: شکسته، نسخ، یا ثلث میباشد.
زمان آزمون:
چهار ماه یک بارآزمون برگزار میشود و هنرجوها هر چند باری که بخواهد میتواند در آزمونها شرکت نماید.
در صورت عدم موفقیت هیچگونه محدودیتی وجود ندارد.
مرحله آخر مرحله ممتاز: دقیقاً تمام آزمونهایی که در دوره عالی شرکت کردهاند همانها تکرار میشود.
نکته:خط دوم هرچه در مرحله عالی بود باید همان باشد و قابل تغییر نیست مثلاً اگر شکسته بوده، باز همان شکسته را در مرحله ممتاز آزمون میدهید و به طور کلی تفاوتش با دوره عالی این است که این بار باید کاملاً استادانه با قدرت و بینقص نوشته شود.
آزمون فوق ممتاز:
شامل ۵ مرحله: ۱) چلیپا ۲) کتابت ۳) کتیبه ۴) یک کار آزاد نمایشگاهی
۵) یک کتاب قطور که یک ماه قبل از آزمون در دست هنرجوی فارغ التحصیل ممتاز قرار
میگیرد که به حالت چهار گزینهای آزمون گرفته خواهد شد.
آیا در پایان دوره آموزش مدرک ارائه میشود؟
هیچ آموزشگاهی نباید مدرک ارائه کند، چون هیچگونه رسمیتی ندارد. هنرجو باید کارت ورودی به آزمون را از انجمن خوشنویسان دریافت نمایند ودقیقاً مانند کنکور روز و ساعت مشخص و آزمون برگزار خواهد شد.
هنرجوها از هر شهری باشند تمام برگهها در تهران و زیر نظر چندین استاد تصحیح و با دقت و وسواس تمام بررسی میشود امکان هیچ گونه ارفاق وجود نخواهد داشت.
تذکر: هرگونه خطکشی و یا علامت اضافه در برگههای آزمون به منزله تقلب به حساب میآید. مدرک با مهر و امضای رئیس انجمن خوشنویسان ایران مورد تایید و معتبرخواهد بود.
کتابت چیست؟
کتابت همان اجرای قواعد و اصول هشتگانه خط است و البته با رعایت یک سری نکات و ریزه کاریها را کتابت گویند.
با قلم یک میلیمتر که این دانگ از قلم یک سیر و سلوک معنوی عاشقانه و عارفانه به همراه دارد.
جذاب و تکرار نشدنی
بنده حدود۴۰ روز در جنگلهای شمال فقط به کار کتابت پرداختم که وصف آن به گفتوگو محال است.
امکان همکاری و جذب هنرجویان حرفهای شما در آموزشگاه چلیپا به عنوان استاد را خواهید داشت؟
بله. چندین نفر از هنرجوهای با استعداد و با ذوق ما پس از فارغ التحصیل شدن و گذراندن دوره کارورزی در موسسات و مدارس غیر انتفاعی مشغول به آموزش میباشند.
آیا خط خوش فارسی در نوشتن خط زبانهای دیگر موثر است؟
سوال بسیار جالبی بود. گویا کسی که زیبا مینویسد دست قدرتمندی دارد، چون بنده دوره خط لاتین ندیدهام، اما خط انگلیسی را زیبا مینویسم پس احتمالاً میتواند تاثیرگذار باشد.
هنرجویی که از کلاس اول شاگردم بود و الان در کانادا خانم دکتر شده است به این نکته اشاره میکند که:
اینجا همه عاشق خط لاتین من هستند پس احتمالاً خوش نویسی فارسی در نوشتن هر خط و زبان دیگری میتواند تاثیرگذار باشد.
اگر به ۳۵ سال قبل برگردید و امکان انتخاب یک شغل را مجدداً داشته باشید اولویت شما چه خواهد بود؟
خوشنویسی برای من بیش از یک شغل است و تمام عشق و علاقه زندگی من است و گاهی با خود میگویم زندگی همانند یک پازل نامرتب است و شغل و حرفه هر کس میتواند تکمیل کننده
آن پازل باشد شاید من تنها فردی هستم که دقیقاً در جای دقیق خودم نشستهام. قطعاً اگر از اول به دنیا بیایم همین مسیر را با تمام مشکلات و سختیهایش طی میکنم و ایمان دارم اگر نوشتن و موسیقی در جهان نبود حتماً دنیا جای سختتری برای زندگی میشد.
تمایز آموزشگاه چلیپا با سایر آموزشگاههای خوشنویسی در چیست؟
قطعاً هر انسانی که تعلیم میدهد و استاد است و زحمت میکشد قابل احترام است تمایزی قائل نیستم فقط نحوه کار را میتوانم بازگو کنم.
۱:دادن پکیج آموزشی کامل همراه با توضیحات و سرمشق که دیگر نیازی نیست هنرجو با خودش دفتر بیاورد
۲:آموزش تک به تک هنرجوها و دیدن حرکت دست هنر جویان در هنگام خطاطی
۳: آموزش تراش قلم
۴: تدریس خصوصی و برگزاری کلاس کشیده نویسی
۵:عدم سوخت شدن کلاسها حتی در روزهای تعطیل رسمی و برگزاری کلاسهای جبرانی
۶: روز و ساعت کلاس با هماهنگی و نظر خود هنرجو انجام میگیرد و هنرآموز هیچ ترمی را از دست نخواهد داد.
۷: دورههای به صورت یک ماهه هستند که هم از نظر مالی هنر جو مشکلی نداشته باشد و هم در صورت علاقمندی و ارتباط با استاد و فضای آموزشگاه در صورت رضایت برای ترم دوم و ترمهای بعدی ثبت نام کند و اجبار و تحمیلی در کار نباشد.
آیا ناگفتهای دارید؟
اجازه دهید ناگفتهها ناگفته بمانند
آیا شما در زندگی شخصی عصبانی هم میشوید؟
به نظرم هرکس به زعم خود و درک عمیقش از زندگی رفتار میکند و در برابر کج فهمیها، نادانیها و عصبانیتها، همیشه مقابل به مثل و یا توهین کردن و مشاجره و بحث جدل راه حل نیست همین که خودمان و نگاهمان را از آن آدم بگیریم و محترمانه دورشویم کافیست...
و آخرین کلام: برای عزیرانیکه میخواهند کار زیبای خوشنویسی را آغاز کنند
پنج چیز است که تا جمع نگردد با هم
هست خطاط شدن نزد خود امر محال
دقت طبع و وقوفی زخط و خوبی دست
طاقت محنت و اسباب کتابت به کمال
راههای ارتباطی:
آدرس:
آموزشگاه چلیپا: استان البرز کرج مهرشهر بعد از پل حسین آباد ابتدای بلوار ارم
روبروی باغ سیب - ساختمان میلاد پلاک ۲۱۴ طبقه اول واحد ۱
روزهای فعالیت:
با هماهنگی قبلی حتی روزهای تعطیل درخدمت هنر آموزان خواهیم بود
تلفن آموزشگاه: ۰۹۳۵۵۹۳۷۴۳۲
پیج اینستاگرام: خوشنویسی چلیپا
سایت: خوشنویسی چلیپا
ثریا شهریاری، مدیر و موسس کلينيک زیبایی:
سعید زارع حقیقی، رئیس هیات مدیره سازه های کشور خاطر نشان ساخت :
مهندس مهدی رمضانی قربانی و سجاد خسروآباد:
سید امیدوار خدادادپور دورکی، مدیرعامل شرکت صنعت تدبیر دورک: