
لطفا با توجه به تجارب ارزنده خود در این حرفه، موانع و مشکلاتی که در حال حاضر با آنها رو به رو هستید را مطرح نمایید؟
در حوزه تخصصی تغذیه، اگر بخواهم به موانع و مشکلات اصلی اشاره کنم، چند مسئله بسیار مهم وجود دارد که مستقیماً بر سلامت جامعه تأثیرگذار است.
اولین مشکل، نبود جایگاه قانونی و رسمی متخصص تغذیه، در بیمارستانهاست. در حالی که حدود ۴۰ درصد از بیماران بستری دچار سوءتغذیه هستند، متأسفانه خدمات تغذیهای بهصورت ساختاریافته ارائه نمیشود. این موضوع باعث افزایش عفونتهای بیمارستانی، بالا رفتن میزان مرگومیر، و افزایش هزینههای درمان میشود. با اینکه نقش تغذیه در بهبود و درمان بیماران بسیار حیاتی است، متخصصان تغذیه در ساختار درمانی بیمارستانها، عملاً جایگاه فعال و تعریفشدهای ندارند.
مشکل دوم، نبود تعرفههای مناسب و پوشش بیمهای، برای خدمات تغذیهای است. در حال حاضر، نه بیمههای پایه و نه بیمههای تکمیلی، هزینههای مربوط به رژیمدرمانی، را پوشش نمیدهند. برای مثال، بیماری مثل دیابت، نیاز به آموزش تغذیه مداوم دارد؛ اما، چون این خدمات تحت پوشش بیمه نیستند و هزینهها برای بیمار سنگین است، معمولاً یا بیماران اصلاً ارجاع داده نمیشوند، یا درمان را ادامه نمیدهند. این در حالیاست که با آموزش و مشاوره تغذیه مناسب، میتوان از بسیاری از عوارض جدی مثل بیماریهای قلبی، قطع عضو و نارساییهای کلیوی جلوگیری کرد.
سومین معضل مهم، نبود نظارت کافی بر مراکز و افرادی است که بدون صلاحیت علمی وارد حوزه تغذیه شدهاند. در حال حاضر افرادی مانند بلاگرها، مربیان باشگاههای ورزشی، یا حتی برخی پزشکان عمومی که فقط چند واحد درسی تغذیه گذراندهاند، اقدام به ارائه رژیم غذایی و برنامه تغذیهای میکنند. این مسئله به سلامت مردم آسیب میزند و اعتماد عمومی به خدمات علمی و تخصصی تغذیه را تضعیف میکند.
همچنین، در برخی سامانههای ملی سلامت، که اطلاعات و سوابق سلامت مردم را جمعآوری میکنند، جایگاه مشخص و تخصصی برای خدمات تغذیهای تعریف نشده، در حالیکه نقش تغذیه در سلامت افراد بسیار بنیادیاست.
آیا برای رفع مشکلات عنوان شده راهکار مناسبی در نظر دارید که بتواند به بهبود اوضاع این شغل کمکی نماید؟
پیشنهاد بنده برای بهبود این وضعیت، ادغام رسمی رژیمدرمانی در نظام سلامت کشور، بهعنوان بخشی از خدمات تخصصی درمانی است. همانطور که پزشک، پرستار یا روانشناس جایگاه مشخص دارند، کارشناس تغذیه هم باید در فرآیند درمان بهصورت قانونی و سیستمی حضور داشته باشد.
راهکار بعدی، تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات تغذیهای میباشد. این اقدام باعث میشود مردم بتوانند با هزینه مناسبتری به مشاوره تخصصی تغذیه دسترسی داشته باشند و پیشگیری از بیماریهای مزمن جدیتر پیگیری شود.
ایجاد سازوکار ارزیابی صلاحیتهای حرفهای کارشناسان تغذیه؛ بهویژه برای افرادی که سالهاست بهروزرسانی علمی نداشتهاند، باید آزمون صلاحیت شغلی و بازآموزی اجباری سالیانه تعریف شود تا از کیفیت خدمات اطمینان حاصل گردد.
نقش و جایگاه حرفهای تغذیه در دنیای امروز چیست؟
در دنیای مدرن و ماشینی امروز، تغذیه سالم بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. متخصص تغذیه در واقع خط مقدم پیشگیری و درمان بیماریهای غیرواگیر مانند دیابت، فشار خون، چاقی و بیماریهای قلبی است. حدود ۶۰ درصد این بیماریها را میتوان با مداخلات تغذیهای کنترل یا پیشگیری کرد.
جایگاه رسانه را برای دستیابی به اهداف بهینه شغلی و رونق کسب و کار، در این حرفه چگونه ارزیابی میکنید؟
نقش رسانهها در این مسیر بسیار مهم است. رسانهها باید به آگاهیبخشی عمومی کمک کنند تا مردم تفاوت بین متخصص تغذیه، مربی ورزشی، بلاگرها و افرادی که صلاحیت علمی ندارند را بدانند. همچنین، رسانه میتواند با آموزش صحیح، با مدگراییهای نادرست مانند رژیمهای نامتعارف و غیرعلمی مقابله کند و جایگاه علمی و واقعی تغذیه را در ذهن مردم تثبیت نماید.
آرمین سرکاکی، مدیر آکادمی فوتبال افق پایتخت:
لیدا رمقی، مدیریت باشگاه ورزشی بانوان لیدا جیم:
غزاله دیلمی معزی، کارشناس علوم تغذیه خاطر نشان ساخت: