بحران کم آبی در استان البرز

با توجه به ورود به فصل گرم تابستان و تشدید بحران کم‌آبی در بسیاری از مناطق کشور، به ویژه در بافت‌های شهری متراکم و حاشیه‌ای، تشدید بحران کم‌آبی در استان البرز یکی از چالش‌های مهم و نگران‌کننده در سال‌های اخیر است که تأثیرات جدی بر زندگی مردم، محیط‌زیست و فعالیت‌های اقتصادی این منطقه دارد.

این بحران ناشی از عوامل متعددی از جمله افزایش جمعیت، توسعه صنعتی و شهری، کاهش میزان بارش‌های سالانه و مدیریت نادرست منابع آب است. افزایش جمعیت و گسترش شهر‌های بزرگ مانند کرج و فردیس، نیاز به آب را به شدت افزایش داده است، ولی زیرساخت‌های تامین آب کافی نیست.

کاهش میزان بارش‌ها و افزایش دما باعث کاهش منابع آب سطحی و زیرزمینی شده است. بهره‌برداری غیر اصولی و بی‌رویه از منابع آب، مانند چاه‌های عمیق و سدها، باعث کاهش سطح آب‌های زیرزمینی شده است. نبود برنامه‌ریزی منسجم و نظارت کافی بر مصرف و منابع آبی، بحران را تشدید کرده است. نتیجه این عوامل، کاهش محسوس در سطح آب‌های زیرزمینی، خشک شدن چشمه‌ها و رودخانه‌ها، کاهش آب شرب و آسیب‌های زیست‌محیطی است. برای مقابله با این بحران، نیاز است اقدامات فوری و بلندمدت انجام شود. 

صرفه‌جویی در مصرف آب توسط مشترکان خانگی و صنعتی. توسعه فناوری‌های صرفه‌جویی و بازیافت آب. تدوین و اجرای سیاست‌های مدیریت منابع آب مبتنی بر اصول پایداری. آموزش عمومی و افزایش آگاهی درباره اهمیت حفظ و مدیریت منابع آب.

آب، به عنوان یک عنصر اساسی در تأمین سلامت جسمی، بهداشت محیط و پیشگیری از بیماری‌های واگیر، حق اولیه و مشترک تمامی شهروندان است. ولذا بر اساس اصول علمی، اخلاقی و اجتماعی، امید است دسترسی به این منبع حیاتی تابعی از موقعیت اقتصادی، جغرافیایی یا منزلت شغلی بعضا افراد در مناطق نباشد.

در شرایطی که بخشی از جامعه شهری از نحوه توزیع مایع حیاتی همچون آب شرب و آب بهداشتی در فضای مجازی و.. گله‌مند و ابراز نارضایتی می‌نمایند، امید است، استفاده از این منبع حیاتی برای مصارف تجملاتی تفریحی نظیر استخرها، باغ‌های ویلایی و فضای سبز خصوصی نگردد، زیرا علاوه بر ایجاد شکاف اجتماعی، موجب تخریب سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی نسبت به عدالت در مدیریت توزیع شهری آب می‌شود؛ لذا تدوین و اعمال تعرفه‌های پلکانی (پس از شناسایی) برای مشترکین پرمصرف، همزمان با شفاف‌سازی مصرف مناطق مختلف در سطح شهری، بررسی تخصیص سهمیه اضطراری عادلانه به مناطق کم‌برخوردار، به‌ویژه در مواقع افت فشار یا خشکسالی موضعی، ممنوعیت اکید، مصارف غیرضروری آب در ایام اوج مصرف، به‌ویژه در فضا‌های غیرعمومی و خصوصی، بررسی و رفع فوری زیرساخت‌های تصفیه و بازچرخانی آب برای مصارف فضای سبز، صنعتی و خدماتی، استفاده از ظرفیت رسانه‌ها، مساجد، مدارس و انجمن‌های محلی برای فرهنگ‌سازی و ارتقای سواد مصرف بهینه آبی شهروندانضرورتی اجتناب ناپذیر است.

امید است شاهد شکل‌گیری الگویی از مدیریت عادلانه، ایمن و پایدار این منبع حیاتی در ایام کم ابی باشیم تا انشالله سلامت، شأن و کرامت تمامی شهروندان تا حد امکان تضمین گردد. در مجموع، حل بحران کم‌آبی در استان البرز نیازمند همکاری و همفکری تمامی نهادها، مردم و فعالان اقتصادی است تا بتوان بحران را کنترل و آینده‌ای پایدار برای منطقه فراهم آورد.