داروسازان در داروخانه ها، حلقه مفقوده سلامت هستند

نقطه‌نظر شما در مورد جایگاه صنعت داروسازی و داروساز در نظام درمانی کشور چیست؟

علی‌رغم تمام چالش‌ها و مشکلات، داروسازان کشور همواره با تلاش و انگیزه در راستای ارتقای کیفیت درمان و بهبود وضعیت سلامت جامعه فعالیت می‌کنند. در اینجا، لازم می‌دانم از اساتید بزرگی، چون آقای دکتر فرید، آقای دکتر پاد رنگی و آقای دکتر شفیعی که نقش بسزایی در تربیت داروسازان داشته‌اند، یاد کنم.

اما در خصوص وضعیت کنونی، باید بگویم که صنعت داروسازی کشور با چالش‌های زیادی روبه‌روست. داروخانه‌ها، به عنوان یکی از اجزای این صنعت، با مشکلات متعددی نظیر تراکم بیش از حد، رقابت‌های ناسالم و کمبود دارو دست و پنجه نرم می‌کنند. سیاست‌های موجود نیز گاهی نگاه اقتصادی به داروخانه‌ها دارند، در حالی که داروخانه‌ها باید جزئی از فرآیند درمان و نه یک مغازه فروشگاهی باشند.

چه مشکلاتی در زمینه قوانین و مقررات داروسازی و داروخانه‌ها وجود دارد که بر روند کاری داروسازان و خدمات درمانی تأثیر منفی می‌گذارد؟

یکی از مشکلات عمده، عدم تناسب قوانین و مقررات با نیاز‌های واقعی جامعه است. به‌ویژه، تراکم زیاد داروخانه‌ها در برخی مناطق، موجب رقابت ناسالم و کاهش کیفیت خدمات به بیماران می‌شود. در حالی که در بسیاری از مناطق محروم، دسترسی به خدمات دارویی مناسب وجود ندارد. این عدم توزیع متوازن و عادلانه خدمات دارویی، از پیامد‌های سیاست‌های نادرست و نگاه اقتصادی به این حوزه است.

در مورد وضعیت داروسازان بیمارستانی، چرا این حوزه هنوز نتوانسته جایگاه مناسبی پیدا کند؟

در حال حاضر، داروسازان بیمارستانی با چالش‌های زیادی روبه‌رو هستند. بسیاری از بیمارستان‌ها هنوز به‌طور کامل از اهمیت و نقش داروسازان در فرآیند مراقبت دارویی آگاه نیستند. این در حالی است که حضور داروسازان در بیمارستان‌ها می‌تواند به‌طور چشمگیری کیفیت درمان بیماران را افزایش دهد. به‌ویژه در زمینه تلفیق دارویی، که در آن داروسازان به بررسی تداخلات دارویی و تطابق تجویز‌های پزشکی می‌پردازند.

از سوی دیگر، در بیمارستان‌ها، داروسازان می‌توانند در آماده‌سازی دارو‌های شیمی‌درمانی نقش کلیدی ایفا کنند، به‌ویژه در مواقعی که دارو‌های خاص باید در دوز‌های خاص برای بیماران تهیه شوند. متاسفانه، حتی با وجود تلاش‌های فراوان، هنوز بسیاری از بیمارستان‌ها از استفاده بهینه از داروسازان در این زمینه‌ها غافل هستند.

در صنعت داروسازی، چه مشکلاتی وجود دارد که بر دسترسی مردم به دارو‌ها تأثیر می‌گذارد؟

صنعت داروسازی ما با مشکلات متعددی مواجه است، یکی از بزرگترین آنها کمبود نقدینگی و مشکلات در تأمین مواد اولیه دارویی است. این مشکلات موجب کمبود دارو در بسیاری از داروخانه‌ها و عدم دسترسی به دارو‌های ضروری می‌شود. از سوی دیگر، نوسانات ارزی و مشکلات اقتصادی نیز بر هزینه‌های تولید دارو تأثیر می‌گذارد. در نتیجه، دارو‌های مورد نیاز به قیمت‌های بالاتر عرضه می‌شوند که فشار اقتصادی بیشتری بر بیماران وارد می‌آورد.

در زمینه آموزش داروسازی، چه مشکلاتی وجود دارد که بر توانمندی فارغ‌التحصیلان تأثیر می‌گذارد؟

آموزش داروسازی در دانشگاه‌ها هنوز با مشکلاتی مواجه است. به‌ویژه اینکه بسیاری از فارغ‌التحصیلان پس از ورود به بازار کار، نیاز به آموزش‌های تکمیلی و تخصصی دارند. دانشگاه‌ها به‌طور کلی آموزش‌هایی عمومی در زمینه داروسازی ارائه می‌دهند، اما تخصصی‌تر شدن آموزش‌ها در سال‌های پایانی تحصیل می‌تواند به بهبود کیفیت عملکرد فارغ‌التحصیلان کمک کند. باید این امکان فراهم شود که هر دانشجو با توجه به علاقه‌مندی خود، بتواند در یکی از حوزه‌های داروسازی تخصصی‌تر شود تا پس از فارغ‌التحصیلی، بهتر بتواند در حرفه خود مشغول به کار شود.

فروش اینترنتی دارو‌ها چه مشکلاتی می‌تواند به وجود آورد؟

فروش اینترنتی دارو بدون نظارت دقیق می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود. در حالی که داروخانه‌ها تحت نظارت‌های سختگیرانه وزارت بهداشت فعالیت می‌کنند، فروش دارو به‌صورت آنلاین اغلب از این نظارت‌ها مستثنی است. این مسئله می‌تواند به توزیع دارو‌های تقلبی یا ناکارآمد منجر شود که سلامت بیماران را تهدید می‌کند. به همین دلیل، باید نظارت‌های دقیق‌تری بر فروش آنلاین دارو اعمال شود و مسئولیت این حوزه به نهاد‌های ذی‌صلاح سپرده شود.

پیشنهاد شما برای اصلاح وضعیت کنونی چیست؟

پیشنهاد من این است که یک کارگروه متشکل از نمایندگان تمامی بخش‌ها، از جمله قانون‌گذاران، وزارت بهداشت، صنعت داروسازی، بیمه‌ها و انجمن‌های داروسازی تشکیل شود تا این مشکلات بررسی و راهکار‌هایی جامع و بلندمدت برای اصلاح وضعیت کنونی ارائه شود. این کار نه‌تنها به داروسازان و داروخانه‌ها کمک می‌کند، بلکه در نهایت به بهبود کیفیت خدمات درمانی و دسترسی بهتر بیماران به دارو نیز منجر خواهد شد.

در پایان، از آقای دکتر کیان اعظمی بابت وقت گرانبها و توضیحات مفصل و ارزشمندشان تشکر می‌کنیم. امید است که این گفت‌و‌گو زمینه‌ساز تغییرات مثبت در صنعت داروسازی کشور و بهبود خدمات دارویی به بیماران عزیز باشد.

با آرزوی موفقیت برای آقای دکتر اعظمی و تمامی همکارانشان در صنعت داروسازی کشور.