ثبت و معرفی میراث فرهنگی؛ ضرورت امروز استان البرز برای توسعه پایدار

به گزارش جام جم البرز؛ اردشیر آل‌عوض، در دومین نشست شورای راهبردی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان البرز که با حضور مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی البرز، مدیرکل پایگاه‌های میراث‌ملی و جهانی، مدیران استانی و فعالان بخش خصوصی برگزار شد به ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی و هنری البرز اشاره کرد و گفت: این استان با وجود همسایگی با تهران، هنوز نتوانسته جایگاه واقعی خود را در حوزه گردشگری فرهنگی و مردم‌شناسی پیدا کند. ثبت و معرفی آثار فاخر، می‌تواند هویت فرهنگی استان را تثبیت کند و زمینه‌ساز توسعه پایدار باشد.

مشاور استاندار البرز در امور فرهنگی و اجتماعی با اشاره به اهمیت مستندسازی دانش و فرهنگ استان گفت: تدوین دانشنامه‌ها، ثبت تاریخ شفاهی و تولید آثار ادبی فاخر، زمینه شکل‌گیری گفتمان فرهنگی را فراهم می‌کند. این تلاش‌ها نشان می‌دهد که میراث فرهنگی نه تنها ارزش تاریخی دارد بلکه می‌تواند به بستری برای آموزش و آشنایی نسل‌های آینده تبدیل شود.

وی در ادامه درباره ظرفیت بی‌نظیر مردم‌شناسی البرز توضیح داد و گفت: در برخی روستا‌های استان مجموعه‌هایی ارزشمند از ابزار و وسایل سنتی مرتبط با زندگی دامداری، کشاورزی و صنایع دستی محلی وجود دارد که قابلیت تبدیل شدن به موزه مردم‌شناسی را دارند. این گنجینه‌ها تا کنون به دلیل نبود زیرساخت و برنامه‌ریزی مناسب کمتر دیده شده‌اند.

آل‌عوض تصریح کرد: این مجموعه‌ها نه تنها جنبه تاریخی دارند، بلکه نقش مهمی در آموزش و انتقال دانش بومی ایفا می‌کنند. معرفی این آثار به مردم و گردشگران می‌تواند علاقه عمومی به فرهنگ و تاریخ محلی را افزایش دهد.

این مسئول همچنین به اهمیت ثبت و حفظ تاریخ شفاهی تعزیه اشاره کرد و افزود: تعزیه یکی از جلوه‌های شاخص فرهنگ مذهبی و هنری ایران است. ثبت تجربه‌های پیشکسوتان این هنر، بخشی از هویت فرهنگی استان را نشان می‌دهد و نسل‌های آینده را با تاریخ شفاهی و هنری البرز آشنا می‌کند.

وی ابراز کرد: نمونه موفق این کار، مصاحبه‌ها و پژوهش‌های انجام شده مرحوم دکتر عنایت‌الله شهیدی است که در قالب کتاب ۹۰۰ صفحه‌ای منتشر و در یونسکو ثبت شده است. چنین مستندسازی‌هایی تضمین می‌کند که دانش و تجربه‌های ارزشمند از بین نروند و در دسترس پژوهشگران و عموم قرار گیرد.

مشاور استاندار البرز همچنین بر اهمیت ایجاد برند فرهنگی برای استان تأکید کرد و گفت: با وجود ظرفیت‌های متعدد طبیعی، تاریخی و فرهنگی، هنوز برند فرهنگی استان شکل نگرفته است. نمادها، فرهنگ اقوام و میراث بومی باید به شکل یک هویت واحد معرفی شوند تا هم گردشگری توسعه یابد و هم سرمایه فرهنگی استان تثبیت شود.

آل‌عوض در بخش دیگری از سخنان خود بر ضرورت مشارکت جامعه محلی در حفاظت از میراث فرهنگی تأکید کرد و گفت: تجربه نشان می‌دهد که بدون حضور فعال مردم، برنامه‌های فرهنگی و گردشگری موفق نخواهند بود. جمع‌آوری آثار سنتی، نگهداری موزه‌ها و معرفی میراث ملموس و ناملموس استان نیازمند هماهنگی میان نهاد‌های دولتی و جامعه مدنی است. تلاش برای معرفی و ترویج میراث فرهنگی، تنها وظیفه دولت نیست؛ مشارکت مردم و نخبگان محلی می‌تواند این مسیر را هموار کند و باعث شود میراث استان برای نسل‌های آینده حفظ شود.

این مسئول تصریح کرد: با توجه به ظرفیت‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی استان البرز، ثبت آثار، حمایت از نخبگان، ایجاد موزه‌ها، توسعه گردشگری فرهنگی و معرفی برند استان، می‌تواند هویت البرز را تثبیت کند و فرصت‌های اقتصادی و اجتماعی فراوانی ایجاد نماید. بدون توجه به این ظرفیت‌ها، سرمایه‌های عظیم فرهنگی و تاریخی استان همچنان مغفول باقی خواهد ماند.

وی در پایان گفت: اکنون زمان آن است که میراث ملموس و ناملموس استان البرز به یک گفتمان عمومی تبدیل شود و نسل‌های آینده نیز با فرهنگ و تاریخ این استان آشنا شوند. این کار نیازمند همدلی و همکاری همه بخش‌ها، از دولت تا جامعه مدنی است.